.
ΑΠΕ- ΜΠΕ/ ΑΠΕ-ΜΠΕ /Α. Βικέτος
Σάββατο, 22 Οκτωβρίου, 2016
Στην Κύπρο, όπου νιώθει σαν στο σπίτι της, βρέθηκε πριν λίγες ημέρες η Άλκη Ζέη για να παραβρεθεί στην πρεμιέρα της θεατρικής μεταφοράς του έργου της «Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου», που θα παρουσιάζει ο Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου (ΘΟΚ) μέχρι τις 18 Δεκεμβρίου, και μίλησε στο Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων για την ίδια και το έργο της, αλλά και για την λογοτεχνία στην εκπαίδευση.
«Είναι δύσκολο όταν προσπαθείς εσύ ως μεγάλος να πεις πράγματα που θα έλεγε ένα παιδί. Θεωρώ ότι είναι σωστό ένα βιβλίο, όταν το γράφεις και ο μικρός, ο ήρωας του είναι δέκα χρονών, πρέπει να γίνεσαι εσύ αυτός ο ήρωας», μας λέει η διακεκριμένη συγγραφέας, ενώ στα παιδιά που τη ρωτάνε τι χρειάζεται για να γίνει κανείς συγγραφέας, απαντάει: «Τρία πράγματα: πρώτον να διαβάζει βιβλία, δεύτερον να διαβάζει βιβλία, τρίτον να διαβάζει βιβλία. Αυτό έκανα εγώ από μικρή».
Αναφέρεται στη Διδώ Σωτηρίου και στον σύζυγό της Γιώργο Σεβαστίκογλου ως τους ανθρώπους που επηρέασαν παρά πολύ τη ζωή της, προσθέτοντας πως «επειδή τη Διδώ την ήξερα από παιδί (είχε παντρευτεί τον θείο της), μπορώ να πω ότι με διαμόρφωσε αυτή».
Μιλάει και για τον Κάρολο Κουν, «ήταν παθιασμένος, με το θέατρο», «ούτε πείνα τον ένοιαζε στην κατοχή, ούτε κρύο, ούτε τίποτα, ένα τσιγάρο στο στόμα και αφοσιωμένος στο θέατρο», λέει χαρακτηριστικά.
Σε ερώτηση για το πώς κρίνει το επίπεδο της παιδείας στην Ελλάδα εκτιμά ότι τα παιδιά δεν παίρνουν τις γνώσεις που χρειάζονται, «κυρίως εκεί που υστερούνε είναι στη λογοτεχνία» προσθέτει και τονίζει ότι «εκείνο που ανεβάζει το μάθημα και την τάξη είναι ο δάσκαλος».
Η Άλκη Ζέη, με συμμετοχή στη Αντίσταση κατά των Γερμανών, και στους κοινωνικούς αγώνες, όταν ερωτάται εάν είναι αισιόδοξη για το μέλλον απαντά πως τότε «ήταν μια εποχή πολύ δύσκολη», αλλά «τα πράγματα ήταν συγκεκριμένα», «να φύγουν οι Γερμανοί» και «υπήρχαν οράματα», σήμερα «δεν μπορείς να συγκεκριμενοποιήσεις τίποτα για να πεις ή στα παιδιά σου ή στους νέους κάντε αυτό, ή το άλλο».
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης της Άλκης Ζέη στον Αριστείδη Βικέτο για το Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων:
Κατ' αρχάς θέλω να σας ρωτήσω πώς σας φάνηκε η πρεμιέρα του έργου στην Λευκωσία;
Την είχα δει και στην Αθήνα, αλλά εδώ το θέατρο προσφέρεται περισσότερο, γιατί είναι μεγάλη σκηνή, απλωμένη και μπορούσε -ενώ είναι ο ίδιος ο σκηνοθέτης- και απλώθηκε και έκανε πράγματα περισσότερα. Είναι πολύ συγκινητικό για έναν συγγραφέα να βλέπει το έργο του και να το βλέπει όπως είναι, να μην βλέπει αλλαγές, ή παραλλαγές. Εγώ εμπιστεύτηκα και τον Τάκη Τζαμαριά και τον Σάββα Κυριακίδη. Όταν μου έφεραν το κείμενο τους είπα να προχωρήσουν. Συγκινήθηκα πάρα πολύ με το κοινό της Κύπρου και έκλαψα.
Πώς νιώθετε όταν ερχόσαστε στην Κύπρο; Έχετε έρθει πολλές φορές.
Νιώθω σαν στο σπίτι μου. Νιώθω ότι είναι δικός μου χώρος.
Η Κύπρος και το Κυπριακό μετά το '74 έχει περάσει με κάποιο τρόπο μέσα στο έργο σας;
Όχι, δεν νομίζω ότι έχει περάσει, αλλά από μερικά στοιχεία που είναι κοινά, ίσως κάποιος κάνει συνειρμούς, αλλά το συγκεκριμένο, τον «Περίπατο του Πέτρου», το έγραψα το 1972.
Γενικότερα μιλώ και για άλλα βιβλία, δεν μιλώ για το συγκεκριμένο.
Όχι, γιατί και τα άλλα μου βιβλία είναι για άλλες εποχές που δεν μπορούν να έχουν σχέση.
Τι είναι πιο εύκολο, να γράψεις για νέους και παιδιά ή για μεγάλους, για ενήλικες;
Εξαρτάται. Πολλοί νομίζουν ότι είναι πολύ εύκολο να γράψεις για παιδιά, και γράφουν πολλοί, αλλά είναι δύσκολο όταν προσπαθείς εσύ σαν μεγάλος να πεις πράγματα που θα έλεγε ένα παιδί. Θεωρώ ότι είναι σωστό ένα βιβλίο, όταν το γράφεις και ο μικρός, ο ήρωας του είναι δέκα χρονών, πρέπει να γίνεσαι εσύ αυτός ο ήρωας.
Αυτό είναι το κλειδί της επιτυχίας;
Για μένα αυτό είναι το κλειδί.
Και σεις το έχετε πετύχει αυτό το πράγμα;
Ναι, νομίζω ότι αυτό το έχω καταφέρει.
Μια κοπέλα, μαθήτρια, η οποία είπε ότι «το χειρότερο μάθημα γι' αυτήν ήταν η έκθεση», πώς έγινε συγγραφέας και μάλιστα επιτυχημένη;
Όταν μου έβαζαν στην έκθεση θέματα η αποταμίευση, η αστυφιλία, μου ήταν αδύνατον να γράψω ούτε δυο φράσεις. Η αδελφή μου, που δεν την ένοιαζε, κατέβαζε ότι της ερχόταν στο μυαλό και έπαιρνε άριστα και μου έλεγε «έγραψα ένα σωρό βλακείες και πήρα άριστα». Εγώ δεν κατάφερνα, δεν μπορούσα να γράψω γι? αυτά τα θέματα. Μόλις άλλαξα σχολείο και μου έδωσαν τη δυνατότητα να γράψω ελεύθερα θέματα ή θέματα που μου άρεσαν, έγινα σε λίγο καιρό η συγγραφέας του σχολείου.
Ποιος άνθρωπος καθόρισε τη δική σας ζωή και ως άνθρωπο αλλά και ως συγγραφέα;
Από πολύ μικρή ο θείος μου είχε παντρευτεί τη Διδώ Σωτηρίου. Αυτή και ως άνθρωπος και ως συγγραφέας επηρέασε πάρα πολύ τη ζωή μου. Και αργότερα ο άνδρας μου ο Γιώργος Σεβαστίκογλου. Αλλά, επειδή τη Διδώ την ήξερα από παιδί, μπορώ να πω ότι με διαμόρφωσε αυτή.
Έχει μεταφραστεί κάποιο από τα έργα σας στα τουρκικά;
Ναι, έχει μεταφραστεί. «Το καπλάνι της βιτρίνας», «Ο περίπατος του Πέτρου», «Η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα» και άλλα.
Τι συμβουλή θα δίνατε σήμερα σε έναν νέο συγγραφέα, σε έναν συγγραφέα που θέλει να γράψει για παιδιά και για εφήβους;
Εμένα, όταν τα παιδιά με ρωτάνε στα σχολεία τι χρειάζεται για να γίνει κανείς συγγραφέας, τους απαντάω τρία πράγματα: Πρώτον να διαβάζει βιβλία, δεύτερον να διαβάζει βιβλία, τρίτον να διαβάζει βιβλία. Αυτό έκανα εγώ από μικρή.
Έχετε γνωρίσει τον Κάρολο Κουν. Πείτε μου τη γνώμη σας για αυτόν.
Ο Κουν ήταν ένας άνθρωπος παθιασμένος, κυριολεκτικά παθιασμένος με το θέατρο, και μπορώ να πω ότι δεν έβαλε τίποτα άλλο, ούτε πείνα τον ένοιαζε στην κατοχή, ούτε κρύο, ούτε τίποτα, ένα τσιγάρο στο στόμα και αφοσιωμένος στο θέατρο.
Το επίπεδο της παιδείας στην Ελλάδα πώς το βλέπετε σήμερα;
Στα σχολεία δεν νομίζω ότι τα παιδιά παίρνουν τις γνώσεις που χρειάζονται, αλλά παίρνουν πολλές αλλ΄ αντ΄ άλλων. Κυρίως εκεί που υστερούν είναι στη λογοτεχνία. Τώρα μάλιστα ελαττώνονται και οι ώρες λογοτεχνίας, και είναι ένα τυπικό μάθημα από αποσπάσματα που μπαίνουν από συγγραφείς. Αυτό που έχει σημασία και ανεβάζει το μάθημα και την τάξη είναι ο δάσκαλος. Όταν βρίσκει αφορμή από ένα απόσπασμα και αποφασίζει να μιλήσει στα παιδιά για το βιβλίο, τα κάνει να το αγαπήσουν. Όπου υπάρχει ένας τέτοιος δάσκαλος, όπου και να είναι είτε σε μικρή πόλη, είτε σε μεγάλη, ή σε συνοικία, τα παιδιά ξέρουν να εκφράζονται ξέρουν να γράφουνε, γιατί υπάρχει αυτός ο δάσκαλος.
Το τελευταίο μου ερώτημα. Εσείς πήρατε μέρος στην Κατοχή, πήρατε μέρος σε κοινωνικούς αγώνες κ.λ.π. Σήμερα η Ελλάδα έχει κατά βάση κυβέρνηση της Αριστεράς, όμως ο ελληνικός λαός βρίσκεται σε πολύ μεγάλη δυσκολία. Ποια είναι η γνώμη σας; Είσαστε αισιόδοξη για το μέλλον;
Μη συγκρίνετε τις εποχές. Τότε ήταν μια εποχή πολύ δύσκολη, αλλά όλοι μαζί είχαμε αποφασίσει να μπούμε στην Αντίσταση, να φύγουν οι Γερμανοί, ήταν τα πράγματα συγκεκριμένα και είχαμε οράματα. Δεν συγκρίνεται η εποχή εκείνη με την σημερινή. Σήμερα δεν μπορείς να συγκεκριμενοποιήσεις τίποτα για να πεις ή στα παιδιά σου ή στους νέους κάντε αυτό, ή το άλλο.
_______________
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου